MARMARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
TİCARET HUKUKU (1-2. EĞİTİM) (HUK.3003)
KIYMETLİ EVRAK HUKUKU II (1-2. EĞİTİM) (HUK.402)
12. HAFTA (4-8 MAYIS 2020) PRATİK ÇALIŞMASI
12 MAYIS 2020 15.00 - YOUTUBE CANLI YAYIN
OLAY: (D), 15.12.2019 tarihinde, düzenleme yeri Kadıköy/İstanbul muhatabı (B) Bankası, 10.000.-TL bedelli bir çeki (L)’ye teslim etmiştir. (L), çeki (H)’ye ciro etmiştir. (H) ibraz süresinin son günü bu senet ile (B) Bankasına başvurmuş, (B) bankası karekodun da çekin zorunlu bir unsuru olduğu oysa mevcut çekte karekodun yer almadığı gerekçesi ile ödemeden kaçınmıştır. Aşağıdaki soruları birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.
S.1) Banka iddiasında haklı mıdır?
S.2) Çekle işleyen hesapta 5000.-TL olduğu banka yetkilisi tarafından (H)’ye bildirilmiştir. (H) ise bu miktarı kabul etmesinin mümkün olmadığını beyan edip sinirli bir şekilde çeki banka yetkilisinden geri alarak bankayı terk etmiştir. Ertesi gün elindeki çekle borçlusu (L)’ye başvuran (H)’nin talebi reddedilmiştir. (H), çek bedelini kimden hangi hukuki zeminde talep edebilir? Açıklayınız.
OLAY: Rosa Giyim ve Tekstil Anonim Şirketi, 15.3.2020 düzenleme tarihli bir çek keşide ederek lehtar (S)’ye teslim etmiştir. Çekin muhatabı Bostancı merkezli (T) Bankası, düzenlenme yeri ise Şişli/İstanbul’dur. Piyasadaki nakit akışının durma noktasına gelmesi karşısında çekin karşılıksız kalmasını istemeyen Rosa AŞ, 27.3.2020 tarihinde bankayı arayarak çekten caydığını beyan etmiştir.
S.3) Rosa AŞ’nin cayma beyanı geçerli midir? 7226 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi[1] gereğince doktrinde savunulan görüşlere göre tartışınız.
S.4) Rosa AŞ (T) Bankası’na yolladığı bir beyan ile dünya genelinde etkisini gösteren Covid-19 pandemisinin bir mücbir sebep teşkil ettiğini ileri sürerek TTK m. 811 uyarınca kendileri tarafından keşide edilen tüm çeklere bu hususun şerh düşülmesini ve ödeme yapılmamasını istemiştir. Bu talebi değerlendiriniz.
OLAY: Tacir (Z), unsurları tam ve muhatabı (M) Bankası Üsküdar Şubesi olan 7000.-TL bedelli bir çek düzenleyerek ticari borcuna karşılık olmak üzere (Y)’ye teslim etmiştir. (Y) bu çeki ibraz süresi içerisinde (F)’ye (F) de (M) Bankasının Ataköy Şubesine ciro etmiştir.
Aşağıdaki soruları birbirinden bağımsız olarak yanıtlayınız.
S.5) Tacirin düzenlemiş olduğu çekin tacir çeki olmaması halinde bankanın ödemeden imtina etmesi mümkün müdür?
S.6) (F)’nin yapmış olduğu cironun hükmü nedir? Bu ciro geçerli midir? Neden?
S.7) İbraz tarihinde düzenleyenin çek hesabı üzerinde ihtiyati tedbir olması sebebiyle çekin ödenememesi varsayımında hukuken karşılıksız çek söz konusu mudur? Neden? Bu durumda karşılıksız çek düzenleme suçu oluşur mu? Ayrı ayrı yanıtlayınız.
S.8) Düzenleyenin ibraz anında hesabında 1000.-TL olması halinde bankanın yapması gereken işlem ve ödemekle yükümlü olduğu bedel(ler) nelerdir? Hamil, çek bedelinin karşılıksız kalan kısmına istinaden kimden/kimlerden hangi kalemleri talep edebilir? Şartlarıyla birlikte değerlendiriniz.
[1] “(1) Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibrazve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere** bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; … 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden, … itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur**. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir. Bu kararlar Resmî Gazete’de yayımlanır.”
