Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku 2. Eğitim Pratik Çalışması (27.12.2019)
OLAY I
Tacir A, kardeşi T’yi kendi adına işletmenin amacına giren her türlü işlemi yapmaya temsille yetkili kılmıştır. Ancak iki yıl sonra A, bir trafik kazasında hayatını kaybetmiştir. A’nın ölümünden kısa bir süre sonra S şirketi T ile söz konusu işletmenin devri hususunda anlaşmışlardır. Bunu öğrenen A’nın diğer mirasçıları B ile C,
- S şirketinin kendilerine karşı açmış olduğu işletmenin devri sözleşmesinin yerine getirilmemesi nedeniyle aynen ifa ve tazminat istemli davasında, T’nin A’nın ölümü ile birlikte temsil yetkisini kaybettiğini dolayısıyla işletmenin devri sözleşmesinin geçersiz olduğunu ileri sürmüşlerdir. T’nin hukuki sıfatını belirterek, B ve C’nin gerekçelerini değerlendiriniz.
OLAY II
Tanınmış bir markaya sahip ve merkezi Ankara’da bulunan Y Anonim Şirketi’nin çalışanı Z, şirketin Aydın ilindeki müşterilerini gezmek, yeni müşteriler bulmak ve gerektiğinde yeni sözleşmeler akdetmek, şirketin yeni ürünleri hakkında müşterileri bilgilendirip Y Anonim Şirketi ile müşterilerinin ilişkisini korumak için gerekli diğer işlemleri yapmak üzere görevlendirilmiş olup tüm bunlar karşılığında aylık sabit bir ücret almaktadır. Z ve Y Anonim Şirketi arasındaki ilişki yaklaşık altı yıl sürmüştür. Ancak Y Anonim Şirketi, Aydın ilinde artan müşteri çevresi ile ilgilenmede Z’nin yetersiz kaldığını görmüştür. Şirket, bu nedenle Z’nin yanına bir de X’i aynı görev tanımı ve işlem yetkileri ile atamıştır. X’in atanması ile birlikte Z sözleşmeyi derhal feshetmiştir.
- Z denkleştirme isteminde bulunduysa da Y AŞ, Z’nin üç aylık süreye uymadan ve haklı bir sebep olmadan sözleşmeyi feshettiğini, bu nedenle TTK 121/4 uyarınca doğmuş tazminat hakkının olduğunu ifade ederek bu hak ile denkleştirme isteminin takasını defi olarak ileri sürmüştür.
- Y AŞ’nin takas define karşı Z, tekel hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüşse de Y AŞ, Z’nin kendisine hizmet akdi ile bağlı bir çalışanı olduğunu dolayısıyla tekel hakkından söz edilemeyeceği savunmasında bulunmuştur.
Z ile Y arasındaki sözleşmenin niteliğini belirterek tarafların iddia ve savunmalarını değerlendiriniz.
Olay III
İ Anonim Şirketi’nin Bursa ilindeki işlemlerine kendine ait işletmesi ile aracılık etmeyi, sürekli olarak üstlenmiş olan K arasında yaklaşık üç yıllık bir sözleşme ilişkisi mevcuttur. K son olarak 02.01.2018 tarihinde İ Anonim Şirketi ad ve hesabına akdettiği sözleşmeden doğan ücret hakkının ödenmediğini ileri sürmüştür. İ Anonim Şirketi, K’ye
- Ekonomik kriz nedeniyle şirketin mali durumunun bozuk olduğunu bu nedenle sözleşmeyi yerine getiremeyeceği,
- Sözleşmenin karşı tarafının sözleşmeden doğan ediminin bir kısmını yerine getirdiğini, karşı tarafın ifayı tam olarak yerine getirdiği anda K’nin ücrete hak kazanacağı,
- K’ye sözleşme yapma yetkisinin verilmediği,
Yönündeki ücretin ödenmemesine ilişkin gerekçelerinden hangisini/hangilerini ileri sürerse kabul edilir. K’nin hukuki sıfatı ile birlikte belirtiniz.
OLAy ıV
P, mevcut piyasaya ilişkin bilgisi iyi olan R’ye başvurarak açacağı işletmesi için gerekli olan kahve yapma makinelerinin kalitelilerini uygun fiyata satacak bir firma bulmasını istemiştir. R de bunun için S Şirketini bulmuş, R’nın aracılık faaliyeti neticesinde R ile S arasında makinelerin alım satımına ilişkin sözleşme kurulmuştur. Ancak sözleşmenin kurulmasından itibaren üç ay geçmesine rağmen S Şirketi teslim etmekle yükümlü olduğu kahve makinelerini P’ye teslim etmemiş, bunun üzerine P söz konusu sözleşmeden dönmüştür. P’nin söz konusu sözleşmeden dönmesinden sonra R, P’den ücretinin ve yapmış olduğu masraflarının ödenmesini talep etmiştir. P ise sözleşmenin R’nin bulduğu S Şirketi’nin borcunu ifa etmemesi nedeniyle sona erdirildiği, bu nedenle R’nin ücret ve masrafları talep edemeyeceğini ileri sürmüştür.
- R ücretin ödenmesini talep edebilir mi? Ne zaman? P’nin iddiası bu bakımdan yerinde midir? Sözleşme irade sakatlığı nedeni ile geçersiz olsaydı cevabınız değişir miydi?
- R yapmış olduğu masrafların ödenmesini talep edebilir mi?
R’nin hukuki sıfatı ile birlikte belirtiniz.