MARMARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
TİCARET HUKUKU ANABİLİM DALI
TİCARET HUKUKU (KIYMETLİ EVRAK HUKUKU) PRATİK ÇALIŞMASI
(6.12.2019 - 11.45)
OLAY
(A)’dan satın aldığı mal karşılığı bir bono düzenleyen (D), düzenleme tarihini bilerek boş bıraktığı senedin fotokopisini aldıktan sonra (A)’ya 01.05.2019 tarihinde teslim etmiştir.
(A), senedi (M)’ye vermiş o da tahsil edilmesi için cirolayarak yerleşim yeri olan İstanbul (B) Bankasına teslim etmiştir. Senet, muhabir bankaya gönderildiği sırada kargoda kaybolmuştur. Senet üzerindeki yetki kaydında Denizli mahkemelerinin yetkili olduğu yazmaktadır. Bunun üzerine (B), İstanbul’da dava yoluna başvursa da mahkeme, (B)’nin hak sahibi olmadığı için dava yetkisinin bulunmadığı, ayrıca mahkemenin de yetkili olmadığını gerekçe göstererek davayı reddetmiştir.
Bu arada, senedi elinde bulunduran (H), senet üzerine düzenleme tarihi olarak 06.07.2019 tarihini yazarak, senedin ödenmesi istemiyle, 01.11.2019 tarihinde (D)’ye başvurmuştur. (D), senet üzerinde tahrifat yapıldığı gerekçesiyle ödemeyi reddetmiştir.
SORULAR
- Açılan davanın hukuki niteliğini, özelliklerini belirtiniz. Verilen red kararını görev ve yetki yönünden değerlendiriniz.
- Verilen red kararının gerekçesini dava yetkisi yönünden tartışınız.
- Avukatı olarak (M)’ye ne yapmasını tavsiye edersiniz? Örneğin (M), (H) aleyhine dava açarak senedini isteyebilir mi? Davanın niteliğini ve sonucunu tartışınız.
- (H)’nin başvurusu üzerine (D) tarafından ileri sürülen savunmayı değerlendiriniz.
- Ödeme için (D)’ye başvuran ve senedin üzerine düzenleme tarihini koyan (A) olsaydı, bir önceki soruya vereceğiniz cevap değişir miydi?
- Hukuk Dairesinin aşağıdaki kararını değerlendiriniz.
“Davacı vekili, müvekkilinin alacağına karşılık olarak aldığı ve hamili olduğu çekleri kaybettiğini ileri sürerek, çeklerin iptalini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre, davacının çekleri yetkili hamili olduğu sırada kaybettiğine ilişkin delillerini sunmadığı gibi iptali talep edilen belgelerin boş çek koçanı olduğunun beyan edildiği, boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliğinde olmadığı, boş çek yapraklarının doldurulması suretiyle ibraz edilmesi halinde hak talep eden hamile karşı İİK m.72 kapsamında menfi tespit davası açma imkânının mevcut olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.” (11. HD. 5.2.2018, 2016/6909 E., 2018/777 K.)
- Hukuk Dairesinin aşağıdaki kararını değerlendiriniz.
“…Davacı vekili müvekkillerinin hamili bulunduğu çeklerin sehven yakılmak suretiyle imha edildiğini ileri sürerek iş bu davayı açmıştır. Bu durumda, mahkemece çeklerin davacının iradesi dışında ve rızası hilafına elinden çıktığının kabulü gerekirken,… davanın reddi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir…” (11. HD. 24.04.2013, 2012-9898/8123 – Moroğlu/Kendigelen, İçtihatlı Notlu TTK, İstanbul 2014, s. 507 )